Kỹ Thuật Thuận Tay Tennis: Topspin Forehand

Từ 30 năm trước của Bjorn Borg tới hôm nay của Nadal và cả khả năng soán ngôi từ phía Djokovic trên sân đất nện trong tương lai đều có chung một bí quyết: topspin – những cú bóng xoáy. Chúng ta cùng khám phá và tự trang bị cho mình thứ vũ khí ấy để nâng cao khả năng của mình.

Một cú bóng bạt (flat) vẫn có những uy lực riêng biệt trên những mặt sân cụ thể (nhất là cứng), và ở trong điều kiện lý tưởng (khi bóng vừa tầm tay). Thế nhưng, khi tennis trở nên khốc liệt hơn, khả năng tấn công và phòng ngự hòa quyện tới mức không thể tách rời, và hầu như không còn chỗ cho lối đánh tốc hành hủy diệt, thì cú đánh có độ xoáy topspin là chìa khóa. Chẳng hạn, bạn không thể đánh một cú thuận tay bóng bạt khi điểm tiếp xúc bóng là thấp hơn lưới; một cú thuận tay topspin đưa bóng đi sâu về phía cuối sân mà lại nảy cao sẽ gây khó khăn cho đối thủ, rồi tiếp sau đó bạn có thể đưa bóng đi ra mang bằng cú đánh tiếp theo cũng rất xoáy và mạnh. Khi đó nó có thể mang lại cho bạn điểm trực tiếp hoặc sẽ buộc đối phương đánh hỏng.

Những cú thuận tay topspin của Nadal là khá khác biệt so với các tay vợt khác, tay trái anh đánh bóng rồi vòng lên phía trên vai phải, thay vì kết thúc ở vị trí ngang thân người hay ngang vai đối diện theo kiểu truyền thống. Kiểu đánh thuận tay của Nadal giúp anh thực hiện được những cú topspin cực nặng có độ xoáy rất cao, trung bình bóng xoay 3200 vòng/phút và có cú lên đến 5000 vòng/phút (Federer là khoảng 2700 vòng/phút còn Sampras và Agassi là khoảng 1,700-1,900 vòng/phút). Đó là một trong những yếu tố khiến Nadal trở nên cực kỳ đáng sợ trên mặt sân đất nện, vốn là “miền đất hứa” với những đường bóng xoáy vòng.

Tóm lại, không chỉ ở sân đất nện, cả các mặt sân khác thì các cú đánh topspin đều có những ưu điểm rất lớn, không chỉ an toàn cho bản thân (ít hỏng) mà còn gây khó khăn cho đối phương. Vậy, làm cách nào để chúng ta thực hiện được cú thuận tay có độ xoáy topspin?

Cầm vợt: Điều đầu tiên đảm bảo rằng bạn có thể đánh được một cú thuận tay xoáy đó là cách cầm vợt phải thích hợp. Tư thế semi western (số 3,5) hay western (số 4) là thích hợp nhất.

Quay chậm cú topspin forehand của Nadal

Mở vợt: Bạn phải mở vợt sớm và luôn phải đảm bảo rằng khi vợt đi xuống ở điểm thấp nhất, vợt phải thấp hơn điểm tiếp xúc bóng. Về nguyên lý, bạn hạ vợt thấp và đánh theo chu trình từ thấp lên cao bao nhiêu thì càng nhiều xoáy bấy nhiêu. Đó là lý do vì sao chúng ta thấy biên độ vung tay của Nadal rất rộng, nhưng không có nghĩa rằng bạn chờ bóng xuống thấp, mà vẫn cố gắng đánh khi bóng ở trên cao.

Thế chân: Tư thế thuận lợi nhất là thế chân bán mở (Semi Open) hoặc mở (Open) với đầu gối chùng xuống, vai xoay để tạo nên lực đánh mạnh cần thiết. Tư thế chân trung hòa (Neutral) hoặc đóng (Closed) cũng có thể được sử dụng trong trường hợp bạn theo đuổi lối đánh tấn công, bước chân trái (với người thuận tay phải) lên phía trước và có xu hướng tràn lưới.

Tiếp xúc bóng: Topspin là cú xoáy ở trên của trái bóng, và vì thế, khác với một cú đánh bóng bạt là đánh gần như thẳng vào phía sau của quả bóng, thì cú thuận tay topspin có xu hướng vừa đánh vào phần nửa trên kéo lên trên đỉnh của quả bóng. Thường cú thuận tay có tốc độ chậm hơn ở giai đoạn đầu khi bóng rời mặt vợt (như chúng ta nhìn và so sánh với lối chơi bóng bạt), nên giai đoạn tăng tốc đầu vợt rất quan trọng): đốc vợt hướng ra phía trước, mặt vợt ở phía sau nhưng khi gần điểm tiếp xúc bóng thì tăng tốc đầu vợt và đưa vợt từ thấp lên cao sẽ giúp cho đường bóng vừa có lực vừa có xoáy.

Những lưu ý căn bản:

Nhiều người chơi phong trào theo lối đánh xoáy topspin nhưng thường mắc lỗi vung vợt rất mạnh, huy động rất nhiều sức nhưng bóng lại đi rất nhẹ, thậm chí không qua lưới. Đó là do điểm tiếp xúc của mặt vợt với trái bóng không chuẩn xác, chủ yếu là xoa mặt vợt lên trên quả bóng. Hãy “đánh” vào quả bóng nhiều hơn một chút và tuân thủ nguyên tắc kỹ thuật là đưa vợt từ thấp lên cao trong cả một quá trình.

Cũng có nhiều người chơi bối rối với những cú đánh sâu của đối thủ, càng cố gắng “giật” thật nhiều trong khi di chuyển ngược lại không kịp, vừa không có xoáy lại vừa không chính xác (hay rúc lưới), hãy rèn luyện bộ chân nhanh nhẹn và đảm bảo nguyên tắc là đánh quả bóng mạnh hơn và cao hơn lưới một khoảng cách đánh kể.

Chọn vợt và dây: Đa phần các cây vợt hiện đại với các công nghệ tối ưu đều hỗ trợ cho người chơi thực hiện được các cú đánh mong muốn. Lối đánh bóng bạt hay xoáy giờ đây nằm nhiều hơn ở bộ dây. Một tư vấn chung là với những tay vợt có lối đánh topspin thì chọn dây polyester, dây trơn kẽm không phải là sự lựa chọn tối ưu.

Các loại dây Synthetic gut (loại lõi sợi tổng hợp – dây mềm), Natural gut (sợi tự nhiên – dây mềm), và các loại dây xoắn, sẽ giúp người chơi có được hỗ trợ nhiều hơn để thực hiện cú đánh xoáy.

Một số nhà cung cấp gần đây đã tìm ra các sản phẩm khắc phục được nhược điểm ít tạo lực của các loại dây tạo độ xoáy cao, trong đó có 2 loại dây đang trở nên khá phổ biến là Black Code (Technifebre) và RPM (Babolat).

Một điều quan trọng khác là dây càng bé thì độ xoáy càng lớn.